Doğu’nun Bilgi Birikimi

Doğu’nun Bilgi Birikimi – İlk olarak, günümüzde ulaşılan bilim ve medeniyet seviyesine birçok milletin katkı sağladığını belirtelim.
🧭 Peki bu milletler hangileri?

• Çin 🇨🇳

• Hindistan 🇮🇳

• Mısır 🇪🇬

• Mezopotamya 🌾

• Anadolu 🏞️

• Yunan Medeniyetleri 🏛️

Bu uygarlıklar, özellikle bilimin ilerlemesi için öncülük etmişlerdir.

🌑 Orta Çağ’da Avrupa’da Karanlık Çağ

Diğer yandan, Orta Çağ’da Avrupa karanlık bir dönem yaşamıştır.
📌 Bu durumun temel nedeni skolastik düşünceydi.
Çünkü kiliseye aykırı düşünceler cezalandırılıyordu.
Ayrıca, özgür düşünce ortamı bulunmadığından bilimsel çalışmalar yapılamadı.
🔍 Sonuç olarak, Avrupa’da bilimsel gelişmelerin önü kesildi.

✨ İslam Dünyasında Altın Çağ

Buna karşılık, aynı dönemde İslam dünyası Altın Çağ‘ını yaşıyordu.
📖 İlk emri “Oku” olan İslam dini, bilime büyük önem veriyordu.
👑 Bununla birlikte, yöneticiler bilim insanlarını destekliyordu.
Dolayısıyla, bu ortam bilimsel gelişmeleri hızlandırdı.

📌 Örneğin:

• Gazneli Mahmut, sarayında 400’den fazla bilim ve sanat insanına yer verdi.

• Orhan Bey, İznik’te Osmanlı’nın ilk medresesini kurdu.

• Fatih Sultan Mehmet, Ali Kuşçu’yu İstanbul’a getirdi ve Fatih Medresesi’nde görevlendirdi.

🧠 Tüm bu örnekler gösteriyor ki, yöneticiler bilime ciddi destek veriyordu.

👨‍🔬 Bilimin Öncüleri

Şimdi de bilim insanlarını tanıyalım.

📐 Harezmi

Her şeyden önce, matematik, astronomi ve coğrafya ile ilgilendi.
➕ Cebirin kurucusu oldu.
🟰 Ayrıca, sıfır rakamını bulan ilk kişiydi.

🔭 Ali Kuşçu

Benzer şekilde, matematik ve astronomi çalışmaları yaptı.
📍 Fatih Sultan Mehmet ile tanıştı.
🕌 Ardından, Ayasofya Medresesi’ne baş müderris oldu.
🌞 Fatih Külliyesi’ne güneş saati yaptı.

🩺 İbn-i Sina

Bunun yanında, tıp alanında önemli çalışmalar yaptı.
🦠 Mikroskop keşfedilmeden önce mikroplardan bahsetti.
📘 “Kanun” adlı eseri, Avrupa’da uzun süre ders kitabı olarak okutuldu.

📚 Katip Çelebi

Öte yandan, hayatını kitaplara adadı.
🗺️ “Cihannüma”, Türkçe yazılmış ilk coğrafya kitabıdır.

⚙️ Cezeri

🔧 13. yüzyılın mekanik dehasıydı.
Su ve mekanik parçalarla çalışan makineler yaptı.
🤖 Özellikle, ilk robotu çalıştırdığı kabul edilir.

⚖️ El-Hazini

Aynı şekilde, hassas teraziler geliştirdi.
Newton’dan 500 yıl önce yerçekimi fikrinden söz etti.
Metallerin özgül ağırlığını ölçen teraziler icat etti.

🎼 Farabi

Diğer taraftan, felsefe, mantık ve astronomi alanında çalıştı.
🎻 Ayrıca, Rebab adlı müzik aletini yaptı.
📌 Bu yüzden “Muallim-i Sani” yani ikinci öğretmen olarak anılır.

🧠 İbn Haldun

📘 Özellikle “Mukaddime” adlı eseriyle tanınır.
Sosyoloji ve tarih felsefesinin kurucusu kabul edilir.
🕌 Ayrıca, Osmanlı tarihçiliğine büyük katkı sağlamıştır.

🌊 Piri Reis

🧭 Son olarak, ünlü Türk denizcisi ve haritacısıdır.
Amerika kıtasını gösteren dünya haritası çizmiştir.
📖 “Kitab-ı Bahriye” adlı eserinde birçok deniz ve limanı tanıtmıştır.

🏛️ Orta Çağ’da Bilim ve Kültür Merkezleri

Doğu’nun Bilgi Birikimi – Şimdi de Orta Çağ’daki bilim ve kültür merkezlerine bakalım.
Bu merkezler şunlardır:
1️⃣ Bağdat
2️⃣ Endülüs
3️⃣ Buhara
4️⃣ Semerkand

🏙️ Bağdat

İlk olarak, Bağdat Abbâsî Devleti’nin başkentiydi.
📚 Burada kurulan Nizamiye Medresesi, İslam tarihinin ilk üniversesi kabul edilir.

🕌 Endülüs

Endülüs Emevî Devleti tarafından kurulmuştur.
📖 Avrupalılar, Arapça eserleri kendi dillerine çevirmeye başladı.
💡 Böylece, İslam’daki bilimsel bilgi Batı’ya aktarıldı.
📈 Bu durum Rönesans’ın doğmasına katkı sağladı.

🌠 Buhara ve Semerkand

Son olarak, Buhara ve Semerkand astronomi alanında ön plana çıktı.
🕰️ İslam dünyasında ibadet vakitlerinin belirlenmesi, bu ilgiyi artırdı.
🌍 Avrupalı bilim insanları da bu merkezleri ziyaret etti.
İslam dünyasındaki bu ortam, bilimin gelişmesini sağladı.