Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve Talas Savaşı – Türklerin Müslümanlarla olan ilişkisi Hz. Ömer Dönemi’ne kadar uzanır.
Bu ilk temaslar, genellikle savaş ve sınır çatışmaları şeklinde yaşanmıştır.
Ancak, bu dönemde Türkler İslamiyet’i henüz kabul etmemişti.
⚠️ Mevali Politikası Nedir?
Emeviler, Müslüman olmayan halklara karşı ırkçı bir politika izledi.
Bu politika “mevali politikası” olarak bilinir.
Bu nedenle, Türkler İslamiyet’e uzun süre mesafeli kaldı.
🌊 Abbasilerle Yeni Bir Dönem
Mevali politikasına tepki olarak Şuubiye akımı ortaya çıktı.
Bu akım, Arap olmayan halkların haklarını savundu.
Emeviler yıkıldıktan sonra, yerine geçen Abbasiler, mevali politikasını terk etti.
Böylece, Türkler için İslamiyet’le tanışma süreci hızlandı.
⚔️ Talas Savaşı (751) – Dönüm Noktası
Türklerin İslamiyet’e geçişinde en önemli olay 751 yılındaki Talas Savaşı’dır.
🔹 Savaş, Abbasiler ile Çinliler arasında yapılmıştır.
🔹 Türkler bu savaşta Abbasilere destek vermiştir.
Savaşın temel nedeni, her iki tarafın da Orta Asya ve İpek Yolu ticareti üzerinde söz sahibi olmak istemesidir.
Sonuç olarak, Türklerin desteğiyle Abbasiler savaşı kazandı.
🏁 Talas Savaşı’nın Sonuçları
-
Çin’in Orta Asya’daki etkisi sona erdi.
-
Türkler, Müslümanlara olan güvenini artırdı.
-
Türk-İslam tarihi başladı.
-
Türkler, İslamiyet’i yaygın şekilde kabul etmeye başladı.
-
Kağıt, matbaa ve pusula gibi Çin icatları İslam dünyasına geçti.
🤝 Türk Kültürü ile İslam Kültürü Arasındaki Benzerlikler
Türklerin İslamiyet’i kabulünü kolaylaştıran unsurlar da vardır.
Özellikle, İslamiyet ile eski Türk inanç ve gelenekleri arasında birçok ortak nokta bulunur:
İnanç Benzerlikleri:
-
Gök Tanrı inancı ile tek tanrı inancı benzerlik gösterir.
-
Her iki inançta da ahiret, cennet-cehennem inancı vardır.
-
Kurban kesme, temizlik ve ahlaki kurallar ortak değerlerdir.
-
Her iki inançta da ruhban sınıfı yani ayrıcalıklı din adamları yoktur.
Toplumsal ve Hukuki Benzerlikler:
-
Türk töresi ile İslam şeriatı bazı açılardan örtüşür.
-
Cihan hakimiyeti anlayışı ile cihat fikri benzerlik taşır.
-
Ozanlık ve kanlık anlayışları, İslam’daki evliya ve dervişlik kavramlarına benzer.
🏘 Abbasilerin Türklere Yaklaşımı
Abbasiler, Türkleri orduya alarak önemli görevler verdi.
Özellikle Türklerin disiplinli asker yapısını çok beğendiler.
Bu nedenle, Samarra adlı ordugah şehrini Türkler için kurdular.
Ayrıca, Türkleri Bizans sınırına yerleştirerek koruma görevleri verdiler.
Böylece, Türkler İslam ordularında hızla yükselmeye başladı.
🌍 Türklerin İslamiyet’i Kabulü ve Talas Savaşı
Türkler, İslamiyet’i kabul ettikten sonra sadece inanmakla kalmadı.
Aynı zamanda, İslam medeniyetinin gelişmesine de büyük katkılar sundular:
🔹 İslamiyet’in geniş alanlara yayılmasını sağladılar.
🔹 Abbasi halifeliğini, Şii Büveyhoğulları’nın baskısından korudular.
🔹 Haçlı Seferleri sırasında İslam dünyasını savundular.
🔹 Türk-İslam bilginleri, bilim ve sanat alanında gelişmeler sağladı.
🔹 Birlik ve beraberliğin güçlenmesine öncülük ettiler.
🔖 Konu Özeti
-
İlk temaslar Hz. Ömer döneminde başladı.
-
Emeviler döneminde mevali politikası nedeniyle Türkler İslamiyet’ten uzak kaldı.
-
Abbasilerle birlikte Türkler İslamiyet’e ısındı.
-
751 Talas Savaşı, büyük bir dönüm noktası oldu.
-
Kültürel benzerlikler, Türklerin İslamiyet’i benimsemesini kolaylaştırdı.
-
Türkler, İslam ordusuna ve yönetimine büyük katkılar sundu.
Değerlendirmeler
Henüz değerlendirme yapılmadı.