Kutluk Devleti

Birinci Köktürk Devleti yıkıldıktan sonra, Türkler büyük bir bağımsızlık mücadelesi başlattı. Çünkü artık Çin hakimiyetinde olmak istemiyor ve kendi devletlerini kurmak istiyorlardı. Kutluk Kağan, gizli bir teşkilat kurarak Köktürklerin bağımsızlık mücadelesini organize etti. Bu sayede isyan başarıyla sonuçlandı. ✊

👑 Kutluk Devleti ve İlteriş Kağan

Kutluk Kağan ve çevresindekiler, bu mücadeleyle başkenti Ötügen olan ikinci Köktürk Devleti’ni kurdu. Kutluk Kağan kendisini Kağan ilan etti ve “İlteriş” unvanını aldı. Bu unvan, “devleti derleyip toplayan” anlamına gelir. 👑

🛡️ Vezir Tonyukuk’un Rolü

Bağımsızlığı kazanmakta Tonyukuk büyük rol oynadı. Kutluk Kağan, onu vezir olarak atadı ve ordu ile diplomasi işlerini güvenle ona emanet etti. Tonyukuk, Türk tarihinin ilk veziri olarak kabul edilir ve dünya tarihinde de önemli bir devlet adamıdır. 📜

⚔️ Bilge Kağan Dönemi ve İkili Yönetim Sistemi

Kutluk Devleti en parlak dönemini Bilge Kağan zamanında yaşadı. Bu dönemde devlet yeniden ikiye bölündü; doğu kısmını Bilge Kağan, batı kısmını kardeşi Kül Tigin yönetti. Kül Tigin iç işlerinde özgürdü ama dış işlerinde Bilge Kağan’a bağlı kaldı. 🏰

🛡️ Şantaj Savaşı ve Çin’e Karşı Mücadele

720 yılında Bilge Kağan, Çin ordusunu ve müttefiklerini Şantaj Savaşı’nda yenilgiye uğrattı. Bu savaş devletin gücünü gösteren önemli bir dönüm noktası oldu. 🛡️

🔄 Kül Tigin’in Yönetimi ve Devletin Çöküşü

Bilge Kağan’ın ölümünden sonra Kül Tigin devlet yönetimini devraldı. Ancak 743 yılında Karluklar, Basiller ve Uygurlar birleşerek Kutluk Devleti’ni yıktılar ve devlet sona erdi. ⚠️

📜 Köktürklerin Tarihteki Yeri ve İlkler

Göktürkler, “Türk” adını kullanan ilk Türk devletidir. Birinci ve ikinci Köktürk devletleri yazıyı ve parayı ilk kullanan Türk devletleridir. Ayrıca Orta Asya’da en geniş sınırları onlar kurdu. 🌍

🗺️ Orhun Alfabesi ve Kitabeleri

Köktürkler, ilk Türk alfabesi olan Orhun alfabesini oluşturdu. Ayrıca, ilk Türkçe yazılı belgeler olan Orhun Kitabeleri de onların eseridir. ✒️

💼 Ticari İlişkiler ve Milliyetçilik

Köktürkler, Çin, Bizans ve Sasanilerle hem mücadele etti hem de ticari ilişkiler geliştirdi. “Türk” adını kullanmaları ve bağımsızlık için mücadele etmeleri, onların milliyetçi bir devlet olduklarını gösterir. ✨

📖 Sözlü Edebiyat ve Destanlar

Son olarak, Köktürkler için sözlü edebiyat çok önemliydi. Ergenekon ve Bozkurt destanları, en değerli eserlerindendir ve Türk kültüründe büyük bir yere sahiptir. 🐺